„Opowiem ci o wolnej Polsce”

- Spotkania młodzieży ze świadkami historii. 

       Program Centrum  Edukacji Obywatelskiej, Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej. W ramach tego projektu uczniowie przeprowadzają wywiady z osobami, które brały aktywny udział w życiu politycznym i społecznym Polski w latach 1939-1989, sprzeciwiając się obowiązującym systemom władzy.  W roku szkolnym 2009/2010 jest szczególna edycja programu przypadająca na rok  konstytutywnych dla naszej historii rocznic  20 obrad Okrągłego Stołu oraz 70 wybuchu II wojny światowej.

      Projekt naszej szkoły nosi nazwę:  „Trudna droga do wiedzy.” Wywiad przeprowadzono 13.01.2010 roku z panią Stanisławą Ziała.

       Pani Stanisława opowiada o nauce w czasach drugiej wojny. Urodziła się w województwie tarnopolskim na Ukrainie. Mieszkała w miejscowości Salówka, w której była powszechna szkoła czteroklasowa. Rosjanie zabronili uczyć języka polskiego w szkołach. Do wsi przyjechała nauczycielka z Rosji, która uczyła po rosyjsku. Rodzice niektórych uczniów zwrócili się do niej z prośbą o nauczanie w języku polskim. Pani Jadwiga zgodziła się. Rodzice pani Stanisławy udostępnili salę do nauczania w domu. Odbywały się w niej dwa lub trzy razy w tygodniu lekcje matematyki, historii i języka polskiego. Zajęcia trwały od 30 do 60 minut i prowadzone były potajemnie. Dzieci zabierały ze sobą zabawki, by nie wzbudzać podejrzeń władz. Zadania domowe zadawane były sporadycznie, a dzieci były zadowolone z uczęszczania na lekcje, ponieważ bardzo lubiły panią Jadwigę.

       Najmłodszą uczennicą była pani Stanisława. Miała pięć lat i uczęszczała na zajęcia z bratem. Nauczycielka Pani Jadwiga nie pobierała żadnego wynagrodzenia za prowadzenie zajęć lekcyjnych. Niektóre dzieci posiadały podręczniki, jednak większość ich nie miała. Pisały kredą na tabliczkach, gdyż nie było wtedy zeszytów. Dzieci uczyły się także religii raz na dwa tygodnie. Najbardziej utkwiła w pamięci pani Stanisławie lekcja matematyki i pomysłowość pani Jadwigi w przekazaniu wiedzy matematycznej. Nauczanie potajemne w tamtych czasach było surowo zabronione i groziło za to zesłanie na Syberię. Pani Jadwiga została zastraszona przez Ukraińców i w obawie przez represjami Rosjan wyjechała. Po wojnie okazało się, że mieszka na Górnym Śląsku. Wznowiła ona kontakt z rodziną pani Stanisławy poprzez listy i spotkania. W czasie spotkania pani Jadwiga mile wspominała swoich uczniów i wiele o nich wiedziała. 

        Marzeniem pani Stanisławy było odwiedzenie rodzinnych stron. Spełniło się ono dzięki synowi. Szkoła, w której dawniej odbywały się lekcje obecnie jest nieczynna, chyli się ku upadkowi. 
        Pani Stanisława podczas wywiadu udzieliła wskazówek współczesnej młodzieży. Powiedziała, że warto się uczyć, aby stać się w przyszłości kimś ważnym. 

        Obecnie Pani Ziała jest emerytowaną nauczycielką języka polskiego. 
 

Opracowała Aneta Czmyr